İslami yatırım fonları nedir?

Farklı yatırım yönelimlerine sahip yatırım fonları çok çeşitlidir. Bazıları Şeriat uyumludur, bazıları ise değildir. İslami yatırım fonları, varlıklarını ve işlemlerini Şeriata uygun yöntemlerle gerçekleştirmeyi ve Şeriat tarafından yasaklanan varlıklara yatırım yapmaktan kaçınmayı zorunlu gören yatırımcılar için teşvik edici bir yatırım fırsatıdır.

İslami yatırım fonları, tefeci faizinden ve Şeriat hükümlerine uymayan yatırım alım satım mekanizmalarından uzak duran bireyler ve yatırımcılar için uygun, yasal şekli itibariyle helal olan bir yatırım aracıdır.

İslami Yatırım Fonlarının Özellikleri

Günümüzde dünya sermaye piyasalarında popüler bir yatırım seçeneği haline gelen katılımlı ve faizsiz finans, sunduğu sağlıklı yatırım olanakları sayesinde doğal olarak birçok yatırımcı tarafından tercih edilmektedir.

İslami yatırım fonları, birikimlerini faizsiz yatırım yöntemleriyle değerlendirmek isteyenlerin sermaye piyasası araçlarından ve diğer yatırım kanallarından yararlanarak yatırım yapmalarına olanak sağlayan yatırım araçlarıdır. Bu fonların danışman kuruluşlarının sunduğu şirket hisseleri, kâr ortaklığı senetleri, gayrimenkul yatırım ortaklık payları ve girişim sermayesi yatırım fonları katılma payları gibi faizsiz finansal araçların tamamı İslami katılımcı finans sistemine uygun sermaye piyasası araçları arasında yer almaktadır.

Söz konusu sistemde fonu yöneten şirket, yatırımcılar için bir aracı olarak bu varlıklara yatırım yapmakta, bunun karşılığında bir ücret ve kârdan belli bir yüzde elde etmekte, yatırımcı ise kâr veya zarar durumunda sermayesine ortak olmaktadır.

Şeriat uyumlu fonlara yatırım yapmanın en önemli özellikleri şu şekildedir

1. Helal varlıklara yatırım yapmak ve haram varlıklara yatırım yapmaktan kaçınmak.
2. Alım, satım ve hissedarlık işlemlerinde İslam şeriatı hükümlerine uymak.
3. İşlemlerde şeffaflık ve fonların faaliyetlerini değerlendirecek uzman bir kurumun bulunması.

Fonların aynı özellikleri paylaştığı diğer fon bileşenlerine ek olarak.

İslami yatırım fonlarının en popüler tipleri

Yatırım fonu tipleri konusunda, İslami katılımcı yatırım alanındaki en popüler fonlardan bazılarını ve bu fonlardaki Şeriata uygun ticaret koşullarının kısa bir açıklamasını aşağıda bulabilirsiniz.

1. Hisse senedi fonları

Bunlar, borsalarda işlem gören şirketlerin hisselerine yatırım yapan ve kâr büyüme sistemlerini, satın alınan hisselerin değerlerinin büyümesine dayalı olarak oluşturan yatırım fonlarıdır; yatırım vizyonuna ve belirlenen hedeflere göre, hisseler düşük fiyattan alınır ve hisse fiyatının yükseldiği dönemde satılır.

Şirket hisselerine yatırım yapmadan önce, hisseleri satın alınacak şirketin iş alanlarında, ürün türlerinde ve finansal işlemlerinde şeriata uygun olduğundan emin olmak gerekir.

2. Gayrimenkul fonları

Bunlar, çeşitli türlerde gayrimenkule yatırım yapma konusunda aktif olan yatırım fonlarıdır.  Bu fonlar gelir getiren mülklere yatırım yapar, bunları yönetir.

Gayrimenkul fonları, Şeriata uygun işlemleri açısından genellikle diğer fonlardan nispeten daha güvenlidir. Gayrimenkul yatırımlarının haram içki barları gibi Şeriata aykırı gayrimenkuller kapsamaması ve fon tarafından gerçekleştirilen finansal işlemlerde Şeriat standartlarına bağlı kalması şartıyla.

3. Tahvil fonları

Hükümetler ve şirketler tarafından ihraç edilen tahviller, sabit gelir ve yatırım ile Şeriata uygun finansal araçlar sağlayabilir.

Ancak, tahvil ihraç eden kuruluşun helal işlemlerinde güvenilir bir kuruluş olması ve tahvillerin tefecilik, aldatma veya bilgisizlik içermemesi gerekir.

4. Emtia fonları

Emtia fonlarının amacı belirli emtiaları satın almak ve daha sonra bunları daha iyi bir fiyattan satmaktır. Emtia fonlarının çalışmalarının niteliği nedeniyle, bu fonlar yerel emtiaları finanse etmek yerine esas olarak uluslararası emtia piyasalarına yönelmişlerdir. Bu fonlar tarafından alınıp satılması amaçlanan emtialar, alüminyum, bakır, petrol, buğday ve diğer emtialar gibi borsa piyasalarında güçlü bir varlığı olan temel emtialar olmaktadır.

Bu yatırımlar, ticareti yapılan emtialarını kanunen yasaklanmamış olması, nakit olarak alınıp vadeli olarak satılabilen emtialar olması ve ticaret mekanizmalarının tefecilikten veya herhangi bir yetkisiz işlemden uzak olması koşuluyla meşru bir yatırım statüsü kazanabilir.

5. Kıymetli Maden Fonları

Bunlar, altın ve gümüş gibi değerli metallere ve genellikle borsalarda işlem gören platin, paladyum, iridyum ve rutenyum gibi sanayide kullanılan diğer değerli metallere yatırım yapma konusunda faaliyet gösteren fonlardır.

Altın ve gümüş, fiziksel olarak temasın gerekli olduğu metaller arasındadır, bu nedenle fonlar varlıklarına somut bir biçimde sahip olmalı ve bu konudaki Şeriat yasağı nedeniyle bu metalleri aynı miktarda satmamalıdır.

İslami ve geleneksel yatırım fonları arasındaki temel farklar

İslam hukukundaki finansal işlemler sistemine aşina olanlar, bir yandan hükümlerin esnekliğinin, diğer yandan da haram, aldatma ve bilgisizliğin tüm işlemler bağlamına girmesine izin vermeden, her bir kişinin hakkını garanti altına alan ve hak sahiplerinin haklarını koruyan sözleşmeler yoluyla satış, satın alma ve ticaret mekanizmalarını kontrol ettiğinin bilincindedir.

Aslında, İslami bankalar bu hükümlerin uygulanmasını pekiştirmede ve etkinliklerini kanıtlamada öncülük etmişlerdir, örneğin: Mudarebe sözleşmesi (İslami bankaların faaliyet gösterdiği) bankayı sermaye sahiplerinden borçlu yapmadığı gibi aralarında bir borç ilişkisi de yaratmaz; aksine banka sermaye yöneticisi konumundadır ve bankanın geliri esas olarak bu fonları yönetme ve potansiyel riskleri yönetirken onları büyümeye yönlendirme becerisi sayesinde elde edilir...

İslami yatırım fonları ile geleneksel fonlar arasındaki fark, içeriklerinde temel olabilir ve bu nedenle bu fonlar, fonun işlemlerini, varlıklarını ve tüm finansal prosedürlerini inceleyen Şeriat kurulları tarafından izlenmelidir.

İslami yatırım fonlarını geleneksel fonlardan ayıran belki de en önemli temel unsurlar:

1. Mübah varlıklara yatırım yapmak ve ne olursa olsun İslam Şeriatı tarafından yasaklanan varlıklara yatırım yapmaktan kaçınmak.
2. Şeriat kurallarına tam teslimiyet ve Şeriat uyarınca yasaklanan çeşitli işlemlerden, özellikle de tefeci faizinden ve haram, aldatma ve bilgisizlikle karışık her türlü işlemden kaçınmak ve fona yatırım yapan kişinin sermayesine göre kar ve zararda fona ortak olması.

Oragon ile İslami Yatırım Fonlarının Kurulması ve Yönetilmesi

Katılımcı yatırımın sermaye geliştirme ve kâr elde etmedeki rolüne olan inancımız, şeriat uyumlu yatırıma olan ilgimiz, olgun yatırım araçlarımız, başarıları ve geçmişi olan ekibimiz sayesinde... Oragon, yatırım fonu sektöründe Türkiye'nin en önemli fon yönetim şirketlerinden biri olarak öne çıkmaktadır.

Deneyimli ve güvenilir ekibi, Türkiye'de ve yurtdışında birçok yatırım alanındaki varlığı sayesinde Oragon bugün, ücretsiz özel İslami fon danışmanlığından gayrimenkul ve diğer fonların yönetimine ve çeşitlendirilmiş Şeriat uyumlu yatırım portföylerine kadar uzmanlık açısından zengin ve hizmet açısından güçlü bir katılımlı yatırım modeli sunmaktadır.